30 maart 2021 | Zorgen en kansen in coronatijden
Leden Zoom Bijeenkomst (LZB): Zorgen en kansen in coronatijden
30 maart 2021, online via Zoom
Veel kerkbeheerders zijn door de corona-pandemie digitaal gaan communiceren. Zij zijn via internet en mail beter bereikbaar geworden. Voor de VBMK biedt dit een kans om de ontmoeting tussen de leden te bevorderen; om nog meer als steunpunt voor de leden op te treden, en om het beleid van het bestuur bespreekbaar te maken. De VBMK regiobijeenkomsten en de Ronde Tafel Gesprekken dienen daar ook voor. Maar met de eerste Leden Zoom Bijeenkomst zet het bestuur een verdere stap in de (digitale) ledenbinding en netwerkvorming.
Op dinsdag 30 maart tussen 15.30 en 16.30 uur discussieerde het bestuur van de VBMK met een twintigtal leden/kerkbeheerders onder leiding van VBMK bestuurslid Frank Migchielsen over de zorgen en de kansen in coronatijd, over de ervaringen met de SIM onderhoudsregeling en over het kerkenvisieproces van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE).
Daar waar het monumentale kerkbeheer zoals Rotterdam als onderneming is georganiseerd, zijn er in coronatijd verschillende mogelijkheden tot het verwerven van overheidssteun. Te denken valt aan de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW 1, 2 en 3), de Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) en de Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren (TOG). Bij de laatste regeling is de SBI code een belangrijke (belemmerende) factor. De Laurenskerk van Migchielsen heeft gebruik kunnen maken van de NOW regeling en van het Rotterdamse Noodfonds Cultuur.
In de meeste gevallen is het kerkbeheer kerkelijk georganiseerd waardoor men niet voor overheidssteun in aanmerking komt. Vaak wordt een beroep gedaan op een Vereniging van Vrienden, of een Steunstichting. De Monumentenlening van de NRF kan in dit verband niet ongenoemd blijven. Op vrijwilligers wordt in coronatijd een ander soort beroep gedaan. Hun inzet blijft van groot belang. Al met al een zware periode wat veel creativiteit vraagt voor elke kerkbeheerder.
Positief bijeffect van de coronatijd is de verdere digitalisering van het kerkbeheer. Streamingdiensten worden door kerkelijke bureaus bij kerkdiensten steeds beter georganiseerd. De verwachting is dat de digitale communicatie een belang van blijvende aard zal zijn. Dat biedt ook kansen om met de VBMK intensiever te communiceren.
Ondanks het succes van het RCE-initiatief Kerkenvisie zijn er nog veel kerkbeheerders bij wie de informatie of de urgentie tot deelname ontbreekt. De VBMK roept de leden op om actief deel te nemen aan het Kerkenvisietraject in de lokaal gemeentelijke context. Belangrijk voor draagvlakverwerving voor toekomstig beleid. De verschillen tussen de kerkbeheerders op dit punt zijn groot. De een is er al ver in, de ander is afhankelijk van hogere kerkelijke medewerking en een derde is nog onvoldoende geïnformeerd. De rooms-katholieke kerk staat hier anders in dan de PKN.
Er ligt een SIM Evaluatierapport 2020. De (landelijke) Federatie Instandhouding Monumenten (FIM), waar de VBMK in deelneemt, volgt de behandeling op de voet. De VBMK wil graag steunpunt zijn voor kerkbeheerders die hier problemen hebben. In het gesprek blijken onderdelen van kerkgebouwen door de RCE niet subsidiabel te worden geacht. Het zou kunnen zijn dat dat ten onrechte is en elders al in eerdere gevallen is vast gesteld. Het verdient aanbeveling dit bij de VBMK te melden.
Gerard van Hasselt, bestuurslid VBMK