Organisatie katholieke kerken

De familie van rooms-katholieke kerken bestaat uit 24 afzonderlijke kerken die zich scharen onder de paus, de bisschop van Rome. Vrijwel alle katholieken behoren tot de Latijnse Kerk.  Andere rooms-katholieke kerken zijn bijv de Chaldeeuwse Kerk, de Oekraïens Grieks-katholieke Kerk (‘Grieks’ verwijst dan naar Byzantium) en de Ethiopisch-Katholieke Kerk. Enkele zijn ook in Nederland gevestigd.

Een katholieke viering wordt een Mis genoemd. Centraal staat de Eucharistie, waarbij de communie wordt uitgereikt: een hostie.

De Mis wordt geleid door een priester. 

Parochie: een gemeenschap van gelovigen die samenkomt in een bepaald kerkgebouw. Van oudsher bepaalde de woonplaats tot welke parochie iemand behoorde (=‘territoriale parochie’). Gemeenschappen die samenkomen op een andere basis, zijn ‘personele parochies’; dat geldt bijvoorbeeld voor veel migrantenkerken.

Een parochie wordt geleid door een pastoor: een priester die voor die taak is aangesteld door de bisschop. Een pastoor wordt bijgestaan door een parochievicarus (of: kapelaan).

Een bisschop delegeert vaak de leiding van zijn eigen parochie: aan een plebaan.

Een pastorie is de ambtswoning van een pastoor, dat tevens dienst doet als kantoor en gemeenschapsruimte. Vaak is een pastorie samen met het kerkgebouw ontworpen.

De ambtswoning van een plebaan heet een plebanie.

Parochies worden bestuurlijk geleid door een parochiebestuur, aangesteld door de bisschop. De pastoor is voorzitter van het parochiebestuur.

Enkele parochies kunnen samen een dekenaat vormen, onder leiding van een deken.

Vrijwel alle parochies vallen onder een bisdom (ook wel: diocees of eparchie), onder leiding van een bisschop. De Nederlandse Kerkprovincie is verdeeld in 7 regionale bisdommen. 

Het belangrijkste bisdom is een aartsbisdom, onder leiding van een aartsbisschop. In Nederland is dat Utrecht. De aartsbisschop staat tevens aan het hoofd van de Nederlandse Kerkprovincie; hij is daarmee metropoliet.

Het onroerend goed wordt beheerd door de bisdommen, door de afdeling Bouwzaken.

‘Migrantenparochies’ uit de Latijnse Kerk zijn volledig opgenomen in de organisatie; de parochies van de ander katholieke kerken vallen onder hun eigen structuur en onder het aartsbisdom Utrecht.

 

Laatste check van deze pagina: 1 juli 2022