Groningen hart van discussie over religieus erfgoed in een divers Europa

12-06-2019 | Dankzij een conferentie georganiseerd door het Centrum voor Religie en Erfgoed van de Rijksuniversiteit Groningen en de Stichting Oude Groninger Kerken, is Groningen van 19 tot 21 juni het internationale centrum van deskundigen op het gebied van religieus erfgoed. Ruim 175 wetenschappers, erfgoed specialisten, beleidsmakers en studenten van over de hele wereld komen tijdens deze conferentie bij elkaar om te onderzoeken hoe erfgoed ingezet kan worden als verbindend element in multiculturele samenlevingen, in plaats van als middel om minderheden buiten te sluiten. Commissaris van de Koning in Groningen, René Paas, zal op donderdag 20 juni tijdens een grote plenaire sessie in de Der Aa-kerk zijn visie geven op erfgoed.

Gedurende drie dagen vinden er 60 presentaties plaats in de Remonstrantse Kerk en de Der Aa-kerk waarin erfgoed-experts kennis over en ervaringen met religieus erfgoed uitwisselen. Centraal staat de vraag hoe dit erfgoed wordt vormgegeven en beleefd in multiculturele samenlevingen, om zo tot aanbevelingen te komen naar aanleiding van best practices uit heel Europa.

Het belang van religieus erfgoed

“Door secularisatie en migratie verandert de religieuze samenstelling van Europese samenlevingen, waardoor het religieuze landschap steeds complexer wordt”, aldus directeur van het Centrum voor Religie en Erfgoed van de RUG, professor Todd Weir. “Dit biedt zowel uitdagingen als kansen aan organisaties, overheidsinstellingen en wetenschappers die zich bezighouden met het behoud en de promotie van cultureel erfgoed. Hoe zou het pluriforme Europese religieuze verleden gepresenteerd moeten worden? Hoe kan erfgoed vertaald worden naar een publiek dat zich niet verbonden voelt met lokale religieuze tradities? Deze dringende vragen komen aan bod tijdens de conferentie.”

Deze vragen waren ook aanleiding voor het Kerkenvisies Programma dat minister van OCW Ingrid van Engelshoven in 2018 heeft gelanceerd. Richtlijn van het programma is dat gemeenten álle kerkgebouwen in samenhang moeten bezien: van alle tijden, van alle geloven, monumentaal en niet-monumentaal. Ook elders in Europa wordt deze urgentie gevoeld. De conferentiepartners – het Centrum voor Religie en Erfgoed van de RUG, Stichting Oude Groninger Kerken, Museum Catherijneconvent in Utrecht, het Joods Cultureel Kwartier in Amsterdam, de Europese organisatie Future for Religious Heritage, en het International Network for Interreligious Research and Education (INIRE) – dragen met de conferentie bij aan de nationale en Europese discussie over erfgoed. Zo betrekken zij de verschillende religieuze tradities bij het tot stand komen van een toekomstvisie voor religieus erfgoed.

Conferentiethema’s en keynotespeakers

Er komen in totaal 23 thema’s aan bod, waaronder: Erfgoed van antisemitisme, Immaterieel erfgoed, Musealisering van religie, Inclusief Erfgoed, Dialoog door Erfgoed, Herbestemming & Musealisering, Heilige geschriften als erfgoed, en Meervoudig gebruik van Religieuze Locaties.

Commissaris van de Koning René Paas zal op donderdagmiddag in de Der Aa-kerk spreken over zijn visie op erfgoed. Naast de bijdrage van de heer Paas zullen gedurende de conferentie nog drie keynote speakers optreden:

Nicola Green is een internationaal vermaard kunstenaar uit Londen. Zij kreeg de afgelopen tien jaar ongekende toegang tot ontmoetingen tussen religieuze leiders wereldwijd. Uit het bijwonen van ontmoetingen tussen o.a. de Dalai Lama, voormalig Aartsbisschop van Canterbury Rowan Williams en Opper Rabijn Jonathan Sacks, ontstond het kunstproject “Encounters”. Tijdens de keynote zal Green spreken over de rol die kunst kan spelen in het stimuleren van interreligieus begrip.

Dimphy Scheurs (Museum Catharijneconvent) coördineert het nationale educatieve programmaFeest: weet wat je viert. “Feestdagen zijn een goed vertrekpunt voor scholieren om te praten over elkaars achtergrond. We hopen dat we door dit programme kinderen kunnen helpen hun eigen achtergrond beter te begrijpen én die van hun klasgenoten om zo het proces van sociale inclusie te bevorderen.”

Imam Abdullah Antelpi (Duke University) zal spreken over zijn visie op de relatie tussen moslim gemeenschappen en Europees erfgoed:“Religieuze gemeenschappen in het algemeen, en Europese moslim gemeenschappen in het bijzonder, zouden een grotere waardering moeten ontwikkelen voor seculier cultureel erfgoed. Tegelijkertijd zouden seculiere erfgoed organisaties zich meer moeten inspannen om het verhaal van religieus erfgoed te vertellen door meer met religieuze gemeenschappen samen te werken.”

Nevenactiviteiten

Naast de conferentie vinden nog meer activiteiten plaats in het kader van religieus erfgoed:
· Een internationale Summerschool georganiseerd door de RUG, Bar-Ilan University (Israël), Duke University (USA), Reinwardt Academie (NL), Southampton University (UK), en Uppsala University (Zweden).
· Activiteiten voor scholieren in samenwerking met de Scholierenacademie van de RUG.
· Vier excursies naar regionale erfgoed locaties.

Bron en meer informatie: Rijksuniversiteit Groningen