In gesprek met: Marieke Wiegel, directeur Grote Kerk Breda (2021)

De Stichting Grote Kerk Breda heeft enkele mensen in vaste dienst om zorg te dragen voor het onderhoud, de restauratie en exploitatie van de Grote Kerk. Als een van de vier Topmonumenten in Brabant en onderdeel van Het Grootste Museum van Nederland ontbreekt het de kerk niet aan belangstelling. Toch vond het bestuur van de stichting dat er nog iets te verbeteren viel.

Breda, Grote Kerk, grafmonument Engelbrecht II © Jan Korebrits

De missie als uitgangspunt

Voorzitter Kees Sol: “We hebben een prachtig gebouw, het ontbreekt echter nog aan een helder profiel. Wat kun je in de Grote Kerk wel en niet verwachten?”. Met die opdracht was begin 2020 een nieuwe directeur aangesteld: Marieke Wiegel. Hoe ziet het de nieuwe profilering eruit? Uitgangspunt is de missie van de Stichting zoals die in de statuten is vastgelegd: “Instandhouding van het kerkgebouw en de zich daarin bevindende roerende en onroerende goederen en het bevorderen dat de kerk een functie heeft en houdt ten behoeve van de Bredase gemeenschap en de Baronie van Breda”. Het nieuwe beleidsplan gaat een stap verder. Het wil ook een regionaal, nationaal en zelfs op zijn tijd internationaal publiek bereiken.

Het erfgoed van de Nassaus

De Stichting fundeert de profilering van de Grote Kerk op de erfenis en het gedachtengoed van de Nassaus. Zij benadrukten met de bouw van de kerk hun dynastieke zelfbewustzijn. Grandeur, decorum en koninklijke kwaliteit zijn begrippen die de unieke positie van de Grote Kerk Breda onderstrepen. In hun bloeiperiode (1402- 1570) stimuleerden zij kunst en wetenschap en ondersteunden ze vernieuwende ideeën waaronder godsdienstvrijheid, vrijheid van meningsuiting, tolerantie.

De architectuur van de Grote Kerk maakt het zichtbaar. Het bereiken van topkwaliteit op alle terreinen was bij ontwerp en bouw van de Grote Kerk het uitgangspunt van de opdrachtgevers. Dat vertaalde zich o.a. in het gebruik van zeer hoogwaardige bouwmaterialen, optimale lichtval en strakke consequente vormgeving.

Vertaling naar actuele thema’s

De Stichting wil deze kwaliteiten ook vandaag benadrukken en vertalen naar actuele thema’s. Daarbij passen kernwaarden als menselijke waardigheid en vrijheid, actief burgerschap, vrije dialoog, kritisch denken, onbelemmerde ontplooiing, tolerantie en respect. In het beleidsplan voor de komende jaren staat als speerpunt centraal: de professionalisering van de organisatie – met een hoogwaardige culturele programmering – die lokaal verankerd is, en nationale en internationale uitstraling heeft.

Sprekende activiteiten

Met welke activiteiten krijgt dit nieuwe profiel vorm? Enkele voorbeelden:

* De Stichting wil de samenwerking met de drie andere Brabantse Topmonumenten intensiveren. Ze vertellen het verhaal van het Brabant Erfgoed niet alleen binnen een regionale context maar ze onderstrepen ook het belang van Brabant binnen de nationale en de Europese geschiedenis.

* Het orgel in de Grote Kerk behoort tot één van de belangrijkste kerkorgels in Nederland. Met de aanstelling van een stadsorganist wordt het oude ambacht ervan gecombineerd met een dynamische internationale muziekpraktijk als concertorganist, gastheer, docent en ambassadeur namens de stad in binnen- en buitenland.

* De kerk is gratis toegankelijk. Uit benchmark studies blijkt dat publiek bij uitstek bereid is te betalen voor de entree van kerktorens. Het publiek kijkt graag va uit de toren over Breda en de nabije omgeving om in de verte aan de ene zijde de skyline van Rotterdam te zien en aan de andere zijde Antwerpen.

* Om de vier jaar geeft de Stichting een opdracht aan een hedendaagse kunstenaar om speciaal voor de Grote Kerk een nieuw werk te maken.

* De Stichting zal samenwerken met BredaPhoto Festival en binnen deze internationale biënnale een centrale tentoonstellingslocatie en ontmoetingsplek zijn.

* Rondleiders en vrijwilligers krijgen een opleiding in de vernieuwende methode van Visual Thinking Strategy. Deze methode zet de kijker centraal. Het sluit goed aan bij het uitgangspunt van de Grote Kerk om de bezoeker actief te betrekken bij religieus kerkelijk erfgoed.