Denkt u erover na om het beheer van uw kerkgebouw uit handen te geven aan een ‘professionele organisatie voor monumentenbehoud’ – een POM? Dat proces verloopt bij alle POMs anders. Hoe gaat het bij Groninger Kerken?
Overdracht aan Groninger Kerken
Groninger Kerken zet zich al ruim 55 jaar in voor het behoud en veelzijdig gebruik van de vaak eeuwenoude kerkgebouwen in de provincie Groningen. Ondertussen hebben we 103 kerken in ons bezit. Wanneer nemen we een kerkgebouw over en hoe werkt het overnameproces eigenlijk?
Om te beginnen: wij kopen geen kerkgebouwen, maar krijgen ze overgedragen met een bruidsschat. Voor de koopsom van €1,- wordt het eigendom aan ons overgedragen, samen met de bruidsschat. Deze bruidsschat bestaat uit financiële middelen die bijdragen in het onderhoud in de eerste periode na overname. Het moet altijd een rijksbeschermd kerkgebouw zijn, dat wil zeggen ingeschreven in het register van rijksmonumenten.
De hoogte van de bruidsschat hangt af van verschillende factoren, zoals de grootte en complexiteit van het gebouw, de onderhoudsstaat, en de al of niet aanwezigheid van voorzieningen zoals een toilet, keuken, verwarming en verlichting. Ook de historische ‘rijkdom’ van de kerk, zoals instandhouding van rouwborden en koorhekken, en de mogelijkheden om het kerkgebouw te gebruiken voor evenementen spelen een rol. Al deze elementen samen bepalen hoe groot de bruidsschat is.
Hoe verloopt een overname?
De gesprekken over een kerkgebouw beginnen bij een eigenaar die de kerk wil overdragen aan een andere partij. Vaak nemen zij contact op met Groninger Kerken, omdat wij ons inzetten voor het behoud en het gebruik van de vaak eeuwenoude kerkgebouwen in stad en provincie Groningen. Zo’n eigendomsoverdracht is zowel voor de verkoper, vrijwel altijd een kerkelijke gemeente, als voor Groninger Kerken niet niks en dit proces duurt dan ook vaak vele jaren.
Maar… wij zijn niet de enige optie. Er zijn meerdere manieren om een kerkgebouw goed te beheren. Als wij een kerk niet overnemen, betekent dat dus niet dat het niet goed komt.
Welke bescherming is er voor kerken?
Gelukkig stellen de wetgeving, zoals de Erfgoedwet en het bestemmingsplan duidelijke eisen aan het behoud, wijziging van het (kerk)gebouw en het gebruik van rijksmonumenten. Zo wordt er door de overheid altijd gezorgd voor passende zorg en bescherming van deze bijzondere gebouwen.
Waarom doen wij geen uitspraken over lopende gesprekken?
Wij laten ons nooit uit over kerkgebouwen waarover we in gesprek zijn, omdat een overdracht vaak een gevoelig proces is, uit nood wordt geboren en geen feestelijke gebeurtenis is. Daarnaast willen we de privacy van de kerkelijke gemeente beschermen, overleg hoeft bijvoorbeeld niet altijd te leiden tot een overdracht.
Wat gebeurt er als Groninger Kerken een kerkgebouw overneemt?
Indien wij een kerkgebouw overnemen, doen we dat voor altijd. We zorgen als een goed eigenaar en beheerder voor de kerk met instandhouding, openstelling, eventueel herbestemming en educatie als speerpunten. Dit kunnen we doen dankzij vele fondsen, subsidies, schenkingen, en vooral onze donateurs.